بررسی انواع درد و چگونگی مقابله با آنها

تحقیق بررسی انواع درد و چگونگی مقابله با آنها در 51 صفحه ورد قابل ویرایش

بررسی انواع درد و چگونگی مقابله با آنها

پیشگفتار

انسان از دیرباز در تلاش دست یافتن به اسرار پدیدة درد بوده است به این امید كه با دانش این وقایع بتواند راهی برای تشكیل دردهای خویش بیابد. از همین زمینه سعی شده است تهیة تركیبات جدید مشتق شده از تباین با استفاده از روشهای منطقی طراحی دارد مورد بررسی قرار گیرد. به امید آنكه روزی بتواند به شیوة نوینی برای تسكین درد دست یافت كه دارای قدرت اثر اوییوئیدها بوده و لیكن بیمار ناچار به تحمل عوارض جانبی فراوان این داروها نباشد.

تعریف درد

بشر از ابتدای خلقت و بدو تولد با مسئله‌ای بنام درد است به گریبان بوده است. گویا زندگی و زیستن با درد كمین می‌باشد. جدایی بین درد و حیات امكان پذیر نمی‌باشد. بنابراین از همان اوایل خلقت در پی توصیف درد و یافتن درمان آن بوده است. توصیف‌های متعددی از طرف دانشمندان ارائه گردیده است. از جمله معتقدند درد بشر یك احساس درونی می‌باشد. اگرچه با پاسخهای فیزیولوژیك نظیر رملكس عصب كشیدن، تغییرات توده عروقی، فشار خون، تنفس و عرق كرده همراه می‌باشد. (1) نقش اساسی درد هوشیار ساختن فرد نسبت به احتمال تخریب یك جزء از سیستم وی می‌باشد. درد را به عنوان اساس ویژه‌ای ناشی از یك محرك آسیب‌رسان توصیف كرده‌اند. از این توصیف بشر جزء فیزیولوژیك درد مد نظر است در تعریف كلاسیك دیگری از درد آن را ملتزم روحی یك رفلكس حفاظتی بیان كرده‌اند. بهرحال درد یكی از مكانیسم‌های دفاعی بدن بوده و در بقاء موجودات با ارزش می‌باشد.(2)

انواع درد

 درد به دو نوع عمده تقسیم می‌شود: درد حاد ( aeutepain) و درد مزمن ( chronic pain) مسیر و انتقال درد به دو صورت سریع آهسته می‌باشد. درد سریع از مدت زمان از ثانیه پس از برخورد محرك حس می‌شود، در حالیكه درد آهسته دردی است كه بعد از یك ثانیه و حتی بشر شروع شد. و سپس به مدت چند ثانیه یافته ادامه می‌یابد. (3)

بدنبال صدمه بافتی و در محیط واكنش انتهایی حاصل از آن سیگنالهای محیطی ایجاد می‌شوند كه هدایت را در گیرنده‌های حساس به درد تغییر می‌دهند. به طوریكه این گیرنده‌ها می‌توانند توسط محركهائی با شدت پایین نیز تحریك شوند. به این پدیده حساس شدن محیطی گویند. در این وضعیت درد در اثر تحریك گیرنده‌های حساس به آستانه تعریف بالا ایجاد شده وی عامل محرك می‌تواند ضعیف یا غیر آسیب رسان باشد.

در پدیدة حساس شدت مركزی پیام دردناك به نخاع وارد شده است ایجاد تغییرات وابسته به فعالیت در پاسخ‌ دهی نرونهای موجود در شاخ خلفی می‌كند. بدین معنی كه این نرونها تولید پاسخهای غیر طبیعی و اغراق آمیزی در مقابل پیامهای معمولی می‌كند.

باید در نظر داشته باشیم كه دو پدیدة متفاوت در درد وجود دارند:

1ـ درد فیزیولوژیك              2ـ درد پاتولوژیك

درد فیزیولوژیك دردی است كه از شرایط عادی فقط از محركهای آسیب رسان و مخرب كه گیرنده‌های حس با آستانه تحریك بالا را فعال می‌كند، ایجاد می‌شود. در حالیكه درد پاتولوژیك از حالتهای كلینیكی از محركهای ضعیف یا غیر آسیب رسان ایجاد می‌شود. درد فیزیولوژیك بسیار متمركز و موضعی و در صورت عدم وجود آسیب بافتی، زود گذر است.

مكانیسم‌های عصبی احساس درد

الف ـ گیرنده‌های درد:

برخی از گیرنده‌های درد احتمالاً chemoreceptor می‌باشند زیرا تنوع گسترده‌ای از تركیبات شامل اتوكوئیدهائی چون برادی كینین ( bradykinin) و چندین پروستاگلاندین ( prostaglandins) می‌توانند موجب ایجاد یك پاسخ دردناك شوند. و لیكن اكثریت گیرنده‌های فیزیولوژیك درد را پایانه‌های عصبی برهنه تشكیل می‌دهند كه فاقد ساختمان دقیق یك گیرنده می‌باشند و در تمام بافتهای بدن یافت می‌شوند. گیرنده‌های درد برای آن اختصاصی بوده و درد حاصل تحریك بیش از حد انواع دیگر گیرنده‌ها نیست.

اعصاب آوران اولیه فیبرهای نازك ( small – diameter) شامل فیبرهای c و a می‌باشند. این فیبرهای عصبی در بافتهای محیطی به شاخه‌های كوچكتری تقسیم شده و هر كدام از این فیبرها می‌توانند با انواع محركهای مختلف از جمله مكانیكی، حرارتی و شیمیائی به شدت تحریك شوند. میزان تحریك هر كدام از فیبرها را در انسان می‌توان ثبت كرد و اگر این تحریك به اندازه كافی باشد می‌تواند احساس درد را ایجاد كند. این اعصاب آوران به عنوان p olymodal nociceptors شناخته شده‌اند و از گیرنده‌هائی كه به تحریكات با آستانه پایین مانند حرارت كم و نور، حساس هستند تفكیك می‌شوند. اطلاعات درد از سطح پوست توسط فیبرهای گروه  a ( فیبرهای نازك و میلین‌دار كه با سرعت 10-30 m/sec ایمپالس عصبی را هدایت می‌كنند) و با گروه c ( فیبرهای بدون میلین كه سرعت هدایتی آنها كمتر یا مساوی 2.5 m/sec است) انتقال می‌یابند. تجربیات انسانی نشان داده است كه فعالیت رشته‌های عصبی  a باعث بوجود آوردن درد سریع و حاد و رشته عصبی c ایجاد درد مزمن و آهسته می‌كند.

گیرندة اپسیلون  

در وازودفران Rat گیرنده دیگر اوپیوئیدی به نام اپسیلون برای اولین بار شناخته شده است. در این محل تحریك الكتریكی بوسیله اندورفین‌ها مهار می‌شود. اعمال این بافت به وسیله مرفین مهار نمی‌گردد و به آنالوگهای پایدار انكفالین نیز مقاوم است. نالوكسان روی این گیرنده دارای اثر كمی است. (53) اثرات اوپیوئیدها روی سیستم ایمنی از طریق این گیرنده‌ها اعمال می‌شود.

2ـ6ـ تقسیم بندی لوپیوئیدها بر اساس اثر بر رسپتورهای اوپیوئیدی

2ـ آنتاگونیستهای اوپیوئیدی یا تركیباتی مثل نالوكسان كه فاقد هر گونه اثر اگونیستی روی گیرنده‌ها هستند.

3ـ اوپیوئیدهایی با عملكرد مخلوط: این دسته شامل آگونیست، آنتاگونیستها ( تركیباتی مثل نالورفین یا پنتازوسین) هستند كه روی بعضی گیرنده‌ها اثر آگونیستی و روی برخی دیگر اثر آنتاگونیستی دارند. اثرات این دارو به طور ضعیفی توسط نالوكسان آنتاگونیزه می‌شود.

4ـ7ـ تحمل و وابستگی نسبت به اوپیوئیدها

تحمل دارویی ( Drug tolerance) عبارت است از كاهش پاسخ دهی به اثر فارماكولوژیكی دارو در نتیجة تماس قبلی با دارو یا داروهای وابسته می‌باشد. تحمل می‌تواند به سرعت ایجاد شود كه گاهی به این نوع تحمل تاكی‌فیلاكسی ( Tachy phylaxis) و یا تحمل حاد (Acute tolreance) می‌گویند. از خصوصیات بسیار مهم داروهای اوپیوئیدی تحمل متقابل (cross-tolerance) می‌باشد به این معنی كه مثل فردی كه نسبت به مرفین تحمل پیدا می‌كند نسبت به سایر آگونیستهای اوپیوئیدی نیز تحمل پیدا كرده است. وابستگی دارویی از نوع اوپیوئیدی خود را به صورت تحمل (Tolerance) ، یك سندرم خاص محرومیت (Abstinence syndrom) یا سندرم قطع دارو (Withdrawal syndrom) و یك وابستگی روانی (Psychological dependence) یا اشتیاق برای مصرف آن نشان می‌دهد. تظاهرات سندرم محرومیت بستگی به نوع داروی ایجاد كننده وابستگی و نیز گونه یا نوع ارگانیسم دارد. علائم سندرم قطع دارو یا سندرم محرومیت در انسان عبارتند از: آب ریزش از بینی، اشك ریزش، خمیازه كشیدن، لرز، سیخ شدن موها، هیپرونتیلاسیون، افزایش درجه حرارت، گشادی مردمك‌ها، دردهای عضلاتی، تهوع، اسهال، اضطراب و رفتار خصمانه است. معمولاً تحمل بیشتر نسبت به آثار ضد درد، تضعیف كننده تنفس و نشئگی این داروها ایجاد می‌شود. همچنین نسبت به آثار آنتی دیورتیك، تهوع زایی و افت فشار خون نیز تحمل ایجاد می‌شود ولی در مورد آثار تشنج زایی، تنگ كنندة مردمك و یبوست زایی این داروها تحمل بوجود نمی‌آید.

واضح است كه برای تحمل ایجاد شده توسط اوپیوئیدها نمی‌توان فقط یك مكانیسم خاص را ذكر نمود، بلكه چندین مكانیسم در این عمل دخالت دارند. بطور كلی عواملی نظیر تغییر در كیفیت و كمیت یك آنزیم، ذخیره و آزاد شدن یك ناقل عصبی، تولید یا آزاد سازی یك هورمون یا تعدادی از اعمال بیولوژیك نظیر بیوسنتز تركیب شیمیایی می‌تواند علتهای ایجاد تحمل توسط یك دارو باشد. (15)

2ـ8ـ واسطه‌های سلولی دخیل در اثرات تركیبات و پپتیدهای اوپیوئیدی

اتصال تركیبات و پپتیدهای اوپیوئیدی به رسپتورهای مرفینی باعث آغاز روند پیچیده‌ای در سطح سلول می‌شوند، كه در كل منجر به مهار دپلاریزاسیون و جلوگیری از آزاد شدن نوروترانسمیتر از آن می‌گردد. برخلاف انتقال عصبی ـ عضلاتی كه صرفاً از طریق جفت شدن استیل كولین‌ ـ كانال یونی صورت می‌گیرد، سیگنالهای ایجاد شده توسط تركیبات اوپیوئیدی از طریق دخالت چندین عامل ثانویه مختلف و اثرات متقابل پیچیده آنها اعمال می‌گردد كه عبارتند از:

1ـ كلسیم و كالمودولین كه یك پروتئین داخل سلولی تنظیم كننده كلسیم است.

2ـ كانالهای یونی پتاسیم

3ـ آدنوزین مونوفسفات حلقوی (cAMP)

4ـ واكنشهای متقابل كلسیم با آدنیل سیكلاز و گوانیل سیكلاز

5ـ پروتئین كینازها

6ـ فسفولیپیدها

مدارك فراوانی بر اهمیت كلسیم بعنوان مهمترن واسطه ثانویه در اثرات مرفینی ارائه گردیده است. این مسئله مشخص می‌باشد كه یك رابطه معكوس بین عملكرد آن و فعالیت اوپیوئید وجود دارد. بعنوان مثال تزریق داخل بطنی یون كلسیم باعث از بین رفتن اثر آنالژزیك مرفین شده است. كلسیم داخل سلولی چه به تنهایی و چه پس از اتصال به كالمودولین در فرایندهای مهم سلولی از قبیل آزاد شدن نوروترانسمیترها یا تولید پتانسیل عمل دخالت می‌كند. از سوی دیگر تركیبات اوپیوئیدی نه تنها بر روی جریان كلسیم به داخل سلول بلكه بر نتایج این جریان نیز اثر می‌گذارند. تصور می‌شود تركیبات اوپیوئیدی از جریان كلسیم به درون پایانه‌های عصبی در پی دپلاریزاسیون جلوگیری كرده و از این طریق موجب كاهش در ترشح نوروترانسمیترها می‌گردند. مدارك فراوانی مبنی بر اثر مهاری تركیبات اوپیوئیدی در برداشت كلسیم به درون ترمینالهای عصبی در دست است. این اثر محدود به سیناپتوزوم، وابسته به دوز، s tereospecific و قابل برگشت توسط نالوكسان می‌باشد، لذا با دخالت رسپتور مرفینی اعمال می‌شود. مكانیسم دیگر دخالت یون كلسیم در اثرات مرفینی بصورت غیر مستقیم و از طریق ایجاد هیپرپلاریزاسیون در نورون می‌باشد، كه باعث كاهش حساسیت نورون به پتانسیل عمل و لذا ممانعت از آزاد شدن نوروترانسمیتر می‌گردد. 

برچسب ها : بررسی انواع درد و چگونگی مقابله با آنها , تحقیق بررسی انواع درد و چگونگی مقابله با آنها , پروژه بررسی انواع درد و چگونگی مقابله با آنها , مقاله بررسی انواع درد و چگونگی مقابله با آنها , دانلود تحقیق بررسی انواع درد و چگونگی مقابله با آنها , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق