دسته: فقه و حقوق اسلامی
بازدید: 1 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 85 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 55
سازمان قضائی در معنای عام و كلی شامل تمامی تشكیلات قضائی در كشور است كه به امر دادرسی بین مردم و یا در ارتباط دولت با مردم و بالعكس اشتغال دارد
قیمت فایل فقط 7,000 تومان
حقوق و قضا از گذشته تا به حال
مقدمه :
1-تعریف سازمان قضائی 1:
سازمان قضائی در معنای عام و كلی شامل تمامی تشكیلات قضائی در كشور است كه به امر دادرسی بین مردم و یا در ارتباط دولت با مردم و بالعكس اشتغال دارد. بنابراین در این معنای عام و گسترده شامل تمامی دادگاهها و دادسراها میشود،اعم از دادگاهها و دادسراههای عمومی دادگستری كه به دعاوی حقوقی یا كیفری مردم رسیدگی می كنند و بر اساس منطق حاكم در روزگاران حیات بدوی انسان،حق با زور بوده است و عبارت معروف الحق لمن غلب از یادگارهای به جا مانده از آن دوران تاریك از زندگی انسان ،حق با زور بوده است و عبارت معروف الحق لمن غلب از یادگارهای به جا مانده از آن دوران تاریبك از زندگی انسان است ،در آن زمان هر كسی تواناتر بود و قدرت بیشتری داشت بدیهی است كه بهتر از دیگری می توانست به آنچه مطلوب وی بود برسد،خواه حق با او بود و یا به ناحق موضوعی را مطالبه میكرده است،به هر تقدیر اگر محق هم می بود ولی قدرت احقاق حق نمی داشت،بدیهی است كه توفیق احقاق حق را نمی یافت این مسائل منحصر به امور حقوقی نبوده است چرا كه در زمینه های كیفری نیز صادق بوده و كسانی كه عضوی از خانواده آنها به وسیله مجری به قتل می رسید با توسل به زور و قدرت خود و اقوام و بستگان خود در مقام انتقام جوئی بر آمده و به جنگ و ستیز با مجرم می پرداختند ،بر می آمدند در واقع گاهی همین حس انتقام جوئی از جائی ،موجب میشد كه نه تنها خانواده بلكه طایفه و قبیله اای كه منجی علیه به آن تعلق داشت با قبیله و طایفه ای كه جائی عنصر آن بوده است جنگ و ستیزی سعبانه را آغاز می كردند كه انجام آن مرگ و نابودی چندین نفر انسان از دو قبیله منجر میشد.به هر تقدیر با پیدایش قانون در اجتماعات بشری و زایش نور در آن ظلمات نبوده و تاریك زندگی و دوران بربریت و سبعیت به مرور نظم و ترتیب و احقاق حق به وسیله مراجع قضائی جایگزین اعمال زور و قدرت شخصی در تمامی زمینه های دعاوی و اختلافات حادث در زندگی بشر اعم از حقوقی و كیفری شده و برای دادرسی در هر دو [1]
زمینه ،تشریفات و آئین ویژه ای وضع و مقرر گردید كه به آئین دادرسی حقوقی یا مدنی و آئین دادرسی كیفری موسوم شد .پس به جای توسل به زور و اعمال قدرت شخصی ،مراجعه به دستگاه قضائی یا تشریفات خاص بند اول مرسوم گردید .
در رابطه با دادگستری در عهد باستان ایران و نیز سازمان قضائی و قوانین جزائی و انواع كیفر در ایران بحث كنیم .كلمه (دات) در فارسی قدیم هخامنشی و اوستا به معنی قانون است و همین كلمه در فارسی تبدیل به (داد) گردیده است .كلمه داتیك ،منسوب به (دات) به معنی داد و عدل است .قبل از اینكه اسكندر دانیال را نابود كند در زمان هخامنشیان ،مغان و پیشوایان مذهبی مجری قانون و دادگستری بودند.سیسرون خطیب رومی كه در یك قرن پیش از میلاد می زیسته است می نویسد مغان نزد ایرانیان از فرزانگاندانشمندانبشمارند،كسیپیشازآموختنتعالیم مغان به پادشاهی ایران نمی رسد.
نیكولاس (از شهر دمشق) نوشته ،كورش دادگری و راستی را از دامغان آموخت و نیز صدور حكم و قضاوت در حاكمات با مغن بوده است .در منابع خودمان هم همین مشاغل از برای آنان معین شده است ،موبد اسمی كه امروز هم به پیشوایان زرتشت داده میشود. (همان كلمه مع است .غالبا در شاهنامه آمده (ص10)كه نویسنده و پیشگویان تعبیر خوابواخترشناسیوپندواندرزاست و در بسیاری موارد طرف شور پادشاه قرار می گرفتند.
2-سازمان قضائی در عهد هخامنشی :
در ایران عهد هخامنشی ،تمام قدرتها و اختیارات و از جمله قوه قضائی زیر نفوذ شاه بود با این حال شاه عمل قضاوت و انتخاب قضات را به یكی از دانشمندان سالخورده واگذار میكرد پس از آن محكمه عالی بود كه از هفت قاضی تشكیل میشد و پائینتر محكه های محلی قرار داشت كه در سراسر كشور تشكیل میشد،قوانین را كاهنان وضع میكردند و تا مدت زیادی كار رسیدگی به دعاوی در اختیار ایشان بود،ولی در زمان های متأخرتر مردان و زنانی جز از طبقه كاهنان به این گونه كارها رسیدگی میكردند.در دعاوی ،جز آنها كه اهمیت فراوان داشت غالباً ضمانت را می پذیرفتند و در محاكمات از راه و رسم منظم خاصی پیروی می كردند.محاكم ،همانطور كه برای كیفر و پرداخت جزای نقدی حكم صادر می كردند،پاداش نیز می دادند و در هنگام رسیدگی به گناه متهم كارهای نیك و خدمات او را نیز به حساب می آوردند.برای آنكه كار محاكمات قضائی به درازا بكشد،برای هر نوع مدافعه مدت معینی مقرر بود كه باید در ظرف آن [2]
مدت حكم صادر شود و نیز به طرفین دعوی پیشنهاد سازش از طریق داوری میكردند اختلاف به وسیله داور و به طور مسالمت آمیز حل شود چون رفته رفته سوابق قضائی زیاد شد و قوانین طول و تفصیل پیدا كرد،گروه خاصی بنام سخنگویان قانون پیدا شدند، كه مردم در كارهای قضائی با آنها مشورت می كردند و برای پیش بردن دعاوی خود از ایشان كمك می گرفتند.
در محاكمه ،سوگند دادن و واگذاشتن متهم به حكم الهی نیز مرسوم بود بدین ترتیب كه متهم را به كار سختی چون انداختن خویش در رودخانه یا نظیر آن وا می داشتند تا در صورتی كه بیگناه باشد از خطر برهد.رشوه دادن و گرفتن ،از گناههای بزرگ بود و مجازات هر دو طرف اعدام بود.كمبوجیه فرمان داد تا پوست قاضی فاسدی را كندند و بر جای نشستن قاضی در محكمه گسترده ،آنگاه فرزند همان قاضی را بر مسند قضا نشاندند،تا پیوسته سرگذشت پدر را به خاطر داشته باشد و از راه راست منحرف نشود.
3-قوانین جزائی و انواع كیفر :
دكتر گیوشن می نویسد: دانشمندانی كه متون متعددی را كه از داریوش در بیستون و تخت جمشید و شوش و نقش رستم باقیمانده مورد مداقه قرار داده اند،وجوه تشابهی بین فرمانهای او و قوانین حمورابی تشخیص میدهند،این قوانین مبنای كار مشاورین داریوش بوده ،این متون رسمی توسط الواح و پاپیروسها به كلیه مراكز ایالات شاهنشاهی فرستاده میشد.در روی كتیبه هائی كه در آرامگاه داریوش است،این جمله به چشم میخورد: (من دوست دوستان خود بوده ام ) و در حقیقت چنین بوده است داریوش مللی را كه سر به فرمان او می نهادند مورد احترام قرار میداد و آنها در اقامه كلیه رسوم و آداب و قوانین خود آزاد می گذاشت .وی در كتیبه بزرگی كه از او به یادگار مانده است ، چنین میگوید: ( آنچه بدی به كار رفته بود می به خوبی بدل كردم،مناطقی كه بین آنها ستیز و اختلاف بود و همدیگر را می كشتند ،آن نواحی به لطف اهورامزدا دیگر همدیگر را نمی كشند،دیگر قوی ضعیف را نمیزند و غارت نمی كند) .از این جملات پیداست كه داریوش اهمیت بسیار به نظم و ثبات و اجرای عدالت میداد و قوانین او مدتی دراز، پس از پایان شاهنشاهی برقرار ماند.[3]
هردوت میگوید: قضات شاهی كه از پارسیان انتخاب میشدند،وظیفه خود را تا دم مرگ انجام می دادند،مگر آنكه بر اثر عدم اجرای عدالت، از كار بر كنار شوند.آنان در محكمه داوری می كنند،قوانین ملی را تعبیر و تفسیر می نمایند و در همه امور تصمیم می گیرند).
در كورش نامه میخوانیم كه كورش از قول استات خود میگوید:
عدالت آن است كه به مقتضای قانون و حق باشد و هر چه از راه حق منحرف شود ستم و بی عدالتی است ،قاضی عادل آن است كه فتوایش به اعتبار قانون و مطابق حق باشد.
به عقیده استد،داریوش میخواست ،در دادگستری و تنظیم قوانین همپایه حمورابی باشد،و وقتی كه قوانین عصر داریوش را با مجموعه قوانین عصر حمورابی مقایسه میكنیم به اندازه آنها در بكار بردن واژه و جمله بندی همانند می یابیم كه به ما ثابت میشود كه كشوردار جوان ،داریوش از كشور دار كهن تر (حمورابی ) تقلید می كرده است .
داریوش مجموعه قوانین خود را بر چرمها نوشت و برای همه ملل تابع و سرزمینهای دور و نزدیك فرستاد و قوانین او تا 218 قبل از میلاد ،همچون قانون حاكم پایدار بود.
ویل دورانت فهرست كوچكی از جرائم و كیفرها ذكر میكنند:
بزه های كوچك را با شلاق زدن از 5 تا دویست ضربه كیفر می دادند.هر كس سگ چوپانی را مسموم میكرد دویست ضربه شلاق مجازات داشت و هر كس دیگری را به خطا میكشت مجازاتش 90 ضربه تازیانه بود.برای تأمین حقوق قضات غالباً به جای شلاق زدن از بزهكاران جریمه نقدی گرفته میشد و هر ضربه شلاق را با مبلغی معادن 6 روپیه مبادله می كردند.گناهان بزرگتر را با داغ كردن و ناقص كردن عضو، یا بریدن دست و چشم كندن و به زندان افكندن و كشتن ،مجازات می كردند.
قانون ،كشتن را در برابر بزه كوچك حتی بر شخص شاه ممنوع كرده بود، ولی خیانت به وطن و هتك ناموس و كشتن و استمناء و لواط و سوزاندن یا دفن كردن مردگان و تجاوز به حرمت كاخ شاهی نزدیك شدن با كنیزان شاه ،یا نشستن بر تخت وی یا بی ادبی به خاندان سلطنتی كیفر مرگ داشت ،در اینگونه حالات ،گناهكار را مجبور میكردند زهر بنوشد یا او را به چهارمیخ می كشیدند یا به دار می آویختند و یا سنگسارش می كردند،یا جز سر بدن او را در خاك می كردند یا سرش را میان دو سنگ بزرگ می گرفتند.[4]
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول : (حقوق از آغاز تا مشروطیت ) ............................................. 1
تعریف سازمان قضایی ........................................................... 1
سازمان قضایی در عهد هخامنشی ........................................................ 2
قوانین جزائی و انواع کیفر ........................................ ..... ..... ..... .. 3
سازمانقضائی پس از حمله اسكندر و استقرار حكومت اشكانیان ......... ......... ... .... ...... .. ... 5
سازمان قضائی در عهد باستان ........................................................ 6
انواع كیفر .................................................................. 7
حقوق مدنی در عهد ساسانیان ........................................................ 8
دادگستری در دوران اسلام ........................................................ 10
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل دوم : (دادگستری از آغاز مشروطیت تا حکومت پهلوی ) ................................ 14
ترتیب اداره وزارت عدلیه ....................................................... 17
مجلس وزیر عدلیه ............................................................... 18
كابینه وزارت عدلیه ............................................................. 18
مجلس محاكمات داخله............................................................. 20
مجلس تفتیش و استنطاق ......................................... ......... ...... .. 21
مجلس استیناف......................... .......................... ...... ... ... 22
دایره فراشخانه وزارت عدلیه ........................................................ 23
ترتیب عدالتخانه های ولایت ....................................................... 24
محكمه استیناف ............................................................... 25
محكمه تمیز (دیوانعالی كشور ). ........................................................ 25
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل سوم : ( دادگستریایراناززمانحكومتپهلویتااستقرار جمهوری اسلامی ) ..................... . 26
محاكم عمومی عدلیه ............................................................... 27
دادگاه بخش سیار ............................................................... 28
دادگاه شهرستان ............................................................... 28
دادگاه استان ................................................................. 30
دیوانعالی كشور ................................................................. 31
محاكم اختصاصی ................................................................ 35
وظائف دادسرا ............................................................... 43
وظائف دادستان کل کشور ......................................................... 43
فهرست مطالب
عنوان صفحه
قوه قضائیه(پس از انقلاب اسلامی ) ............. ....... ............ ........... . ...... 45
آشنائی مختصر با تشكیلات قوه قضائیه ... ........... ............................ .... . . . .. 46
دادگاههای عمومی ............................................................... 46
دادگاه خانواده .................................................................. 46
اداره سرپرستی ................................................................. 47
صدور ولایتنامه ................................................................ 48
صدور قیم نامه(2) .............................................................. 49
دادگاه انقلاب ................................................... ............. 49
دادگاه تجدید نظر ................................................... ............. 49
دیوان عالی كشور ................................................................ 49
سازمان بازرسی كل كشور ........................................................... 50
دیوان عدالت اداری ............................................................ 51
1- كتاب دكتر واحدی ص 39
2- كتاب دكتر واحدی ص 39
3- كتاب دكتر واحدی ص 39
4- ص 12-11 كتاب سیری در قانون
قیمت فایل فقط 7,000 تومان
برچسب ها : حقوق و قضا از گذشته تا به حال , حقوق , قضا , گذشته تا به حال , حقوق و قضا از گذشته تا به حال , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , د