بررسی آداب زمان خروج

مقاله بررسی آداب زمان خروج در 17 صفحه ورد قابل ویرایش

بررسی آداب زمان خروج

آداب زمان خروج

1-   تعیین زمان خروج

دقت در زمان خروج به قصد سفر یكی از فاكتورهای مهم می‌باشد. شخص مسافر باید در برنامه‌ریزی خود برای مسافرت زمان مناسبی را برای سفرش برگزیند. اگر به قرآن كریم رجوع كنیم كه قرآن كریم به نقش زمان توجه خاصی دارد كه این را از قسم‌های متعدد قرآن به زمان، می‌توان متوجه شد. مانند قسم به شب «واللیل»[1] قسم به روز  «والضحی»[2] و قسم به عصر «والعصر»[3] كه این گونه آیات اهمیت و نقش زمان رابه طور كلی نشان می دهد. خداوند در سوره سبا می‌فرماید:‌«سیروا فیها لَیالِیَ واَیَاماً»[4] «شبها و روزها در این آبادیها سفر كیند» در این آیه كلمه «لیالی» اختصاصا دركنار «ایاما» به معنی روزها ذكر شده است و شاید نشان از توجه ویژه قرآن كریم به سفر درشب باشد در سوره اسراء نیز خداوند به سفر در شب اشاره می‌كند و می‌فرماید : «سُبحانَ الَّذی أسری بِعَبْدِه لَیلاً»[5] «منزه است آنكه بنده خودش را شبانه حركت داد» همچنین در آیه دیگری به مسیر در شب اشاره شده است: «فَاَسْرِ بِاَهلِكَ بقطِعٍ مِنَ الّیلِ»[6] «كسان خود را در پاره‌ای از شب حركت بده» [7] با استناد به این آیات اهمیت زمان در سفر به خصوص سفر شبانه مشخص میِ‌شود.

در روایات نیز برای زمان خروج آدابی بیان شده است مثلا سفر در روزهای خاصی از هفته یا ماه توصیه و یا نهی شده است وهمچنین به سیر در ساعاتی از شبانه روز مخصوصا شب سفارش شده است. در روایتی آمده كه حضرت رسول صل الله علیه وآله فرموده است: «علیكم بالسیر باللیل فإنَّ الارض تطوی باللیل»‌[8] بر شما باد كه به هنگام شب سفر كنید زیرا كه زمین در شب در نوردیده می‌شود. نزدیك به همین حدیث نیز از امام صادق  علیه السلام نقل شده است.[9]  احتمالا سفارش به سیر در شب به خاطر خصوصیاتی است كه شب نسبت به روز دارد، مثل سكون و آرامش در شب- تاریكی  هوا (كه سبب دور شدن از دید دشمن می‌شود مخصوصا در جنگ‌ها) و نیز مساعد بودن هوا نسبت به روز.

با توجه به روایات، سفر در بعضی روزها مثل شنبه، سه شنبه و پنج شنبه، خوب است، و در روزهای دوشنبه چهارشنبه وجمعه مخصوصا قبل از ظهر خوب نیست.[10] (مسافرت قبل ازظهر روز جمعه شاید به علت ضایع شدن نماز جمعه مورد نهی واقع شده است.) و همچنین روزهای سوم، پنجم، سیزدهم وشانزدهم، بیست و یكم و بیست و چهارم هر ماه را نحس دانسته اند.[11] حال این سوال مطرح می‌شود كه اگر انسان در شرایطی قرار گیرد كه لازم باشد در یكی از این روزها سفر كند، در این‌ صورت تكلیف چیست؟ در این باره روایتی وارد شده كه بر حسب آن شخصی از امام صادق علیه السلام می‌پرسد:‌ آیا سفر در روزهای مكروه مانند چهارشنبه و غیر آن كراهت دارد؟‌ امام فرمود:‌ سفرت را با صدقه آغاز كن و هر وقت قصد كنی راهی سفر شو……[12]

2- آغاز سفر با دعا وصدقه

بهتر است كه شخص مسافر سفر خود را با دعا واستمداد از یاری خداوندمتعال شروع كند تا حضور پرقدرت خداوند لایزال را در تمام مراحل سفر احساس كند.

بر اساس آیات قرآن كریم ونیز روایات به جا مانده از ائمه معصومین علیهم السلام،‌ دعا و مناجات هنگام سفر جایگاه رفیعی دارد. در این مورد می‌توان به دعای اصحاب كهف در آن هنگام كه به غار پناه می‌بردند اشاره كرد كه گفتند: «رَبَّنا و ءاتِنا مِن لَدُنكَ رَحَمةً وَهَیّ ءلَنا مِن امرنا رَشَداً» [13] (پروردگارا ما را از سوی خودت رحمتی عطا كن و راه نجاتی برای ما فراهم ساز)

ونیز آن هنگام كه حضرت موسی علیه السلام به فرمان خداوند مامور شد كه به سوی فرعون برود و او را به پرستش خدای یگانه دعوت كند چنین دعا فرمودند كه:  « رَبِّ اشرَح لی صَدری وَ یَسّرلی اَمری واحلُل عُقَدةً مِن لِسانی یَفقَهوا قَولی» [14] پروردگارا سینه‌ام را گشاده كن و كارم را برایم آسان گردان و گره از زبانم بگشای تا سخنان مرا بفهمند. و در جای دیگر قرآن می‌فرماید بعد از سوار شدن بر مركب نعمت پروردگارتان را متذكر شوید و بگویید «سُبْحانَ الذی سَخَّرَ لَنا هذا وما كُنّا لَهُ مُقرِنینَ» [15] در روایت نیز به استحباب دعا هنگام مسافرت اشاره شده است در روایت است كه امام صادق علیه السلام چون آهنگ سفر می‌كرد می‌فرمود: «اللهم خَلَّ سَبیلَنا و احسن تسییرنا و اعظم عافیتنا»

2-اخلاق در طول سفر

در سفراست كه انسان كمالات اخلاقی و یا احیانا رذایل اخلاقی خود رانشان می‌دهد،‌ چون شخص مسافر در سفر نمی‌تواند ملكات اخلاقی خود را پنهان كند و در برخوردها و فراز و نشیب‌های سفر بالاخره درون و باطن خود را ظاهر می‌سازد. اگر چنانچه دارای خلق كریم باشد درسفر نیز طبعا همان گونه خواهد بود و برعكس اگر بد خلق و عصبانی مزاج باشد نیز شخصیت او در سفر شناخته خواهد شد. به عبارت دیگر سفر به فعلیت رسانیدن ملكات نفسانی انسان است.

قرآن كریم به عنوان كتاب هدایت بشر، رهنمود های اخلاقی فراوان و بی‌نظیری دراد كه انسان مومن ابتدا باید آنها را بپذیرد و سپس متخلق به این صفات و آداب نیكو باشد. به عنوان مثال در قرآن آمده است:

«تعاوَنوا عَلَی البِرَّ و التَّقوی» [16] «و در راه نیكی و پرهیزگاری با هم تعاون كنید»

«اِعدِلوا هواَقَربُ لِلتقَّوَی» [17] « عدالت كنید كه پرهیزكاری نزدیك تر است»

«و اذحُیّیتم بِتَحیَّةٍ فَحَیّوا باَحسَنِ منها» [18]  «هرگاه به شما تحیت گویند، پاسخ آن را بهتر از آن بدهید)

این آیات نمونه‌های آیات قرآنی هستند كه در مسافرت بیشتر نمود می‌كنند و جلوه ویژه دارند. تعاون وهمكاری ویاری رساندن به همسفران، رعایت عدالت،‌ معاشرت نیكوو…  همه از جمله صفات نیكویی هستند،‌ كه شایسته است انسان چه هنگام سفر و چه غیر آن متخلق به آنهاباشد. در مسافرت شاید بیشتر از زندگی روزمره، مجال آزمایش برای نفس انسان پیش بیاید، كه  آیا می‌تواند مجری این قوانین الهی باشد یا نه؟

برچسب ها : بررسی آداب زمان خروج , تحقیق بررسی آداب زمان خروج , پروژه بررسی آداب زمان خروج , مقاله بررسی آداب زمان خروج , دانلود تحقیق بررسی آداب زمان خروج , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق