بررسی زن و نهنضت مشروطیت (نیروهای تولید)

مقاله بررسی زن و نهنضت مشروطیت (نیروهای تولید)در 13 صفحه ورد قابل ویرایش

بررسی زن و نهنضت مشروطیت (نیروهای تولید)

پیشگفتار

در طول تاریخ بشر، روابط تولیدی و مناسبات توزیع و مالكیت حاصل از آن مرتباً تغییر كرده و به نسبت آن نیز روابط اجتماعی انسان ها بی امان در حال دگرگونی بوده و هست. روشن است كه مناسبات زن و مرد نیز نسبت به هم- در چنین شرایطی از دگرگونی های بدون وقفه- به دور از تغییر نبوده و مختلف ترین شكل ها را به خود گرفته است. تسلط و برتری مرد نسبت به زن یا برعكس از جمله‌ی بزرگترین نتایج این دگرگونی ها است.

زنان كنونی در جوامع طبقاتی تحت ستمی دوگانه قرار دارند. ستم نخست ناشی از وابستگی به مردان و عدم استقلال اقتصادی و اتكاء به خود آنان است، و دیگری ستمی است كه هم او و هم غیرهمجنسان مردش در زندگی اجتماعی و روابط كار و سرمایه متحمل می‎شوند.

بنابراین مسئله تنها بر سر برابری حقوق زن و مرد نیست، بلكه ورای آن، سخن از برانداختن تمام محدودیت هایی است كه وابستگی انسان از انسان و در نتیجه وابستگی یك جنس به جنس دیگر را به وجود می‎آورد.

دوران ما، دوران تحولات و دگرگونیهای سریع بنیادی است. یكی از مهمترین مسایلی كه همواره در كشور نوخاسته اهمیت خود را بیشتر نشان می دهد، مسئله ی زنان است. این مهم است كه زن چه نقشی در حیات اجتماعی به عهده گیرد و چگونه نیرو و تواناییش را در همه‌ی جهات به كار گیرد و عضوی مؤثر و عامل تولیدی پویای جامعه‌ی انسانی گردد. شكوفایی استعدادهای زن تنها زمانی مقدور است كه امكان شكوفایی تمامی اعضای یك جامعه به وجود آید. از این رو مسئله‌ی زن نه تنها به جنس او بلكه به كل جامعه اش هم مربوط است. در این رابطه، مطالعه‌ی مسایل مربوط به زنان باید در رابطه ای سالم و منطقی و با توجه به قانونمندی های عام جوامع طبقاتی صورت گیرد. سرنوشت تاریخی زن و نقش وی را باید از گذشته های دور تاریخ بشری مورد ارزیابی قرار داد و بر مبنای آن به تصویر شرایط كنونی اش پرداخت. تنها در چنین صورتی است كه ترسیم خطوط اصلی زندگی آینده‌ی او و رهاییش از بندهای اسارت می‎تواند میسر گردد.

زنان در نهضت مشروطیت ایران

نهضت مشروطیت ایران جنبشی سوداگرانه- مردمی بود. این جنبش، نیروهای فئودالی و استعماری را یك مرحله به عقب راند. و اگرچه نتوانست به هدف خود یعنی استقرار بورژوازی ملی یا رژیمی دموكراتیك دست یابد، لیك امكان یافت نظام بورژوا- ملاكی را كه از نظر تاریخی یك مرحلة جلوتر از سلطه‌ی مطلق فئودال ها بود جایگزین آن سازد. در این جنبش زنان ایران نیز از خواب خرگوشی چندین هزار ساله‌ی خود برخاستند ودر جهت پیشبرد هدف های آن سهمی ایفا كردند.

در زمان مظفرالدین شاه موج اعتراض و نارضایتی از سوی مردم پایه های سست استبدادی مطلقه ی قاجار را به لرزه درآورد. زنان در تخریب سرای بانك- كه دولت روسیه‌ی تزاری به منظور توسعه ی سیاست خود بر فراز قبرستانی قدیمی در تهران بنا می نهاد- شركت جسته و آن را در هم كوبیدند. هنگامی كه مردم از سوی علمای وقت دعوت شدند كه به منظور اعتراض به سیاست های خودكامه‌ی مظفرالدین شاه عبدالعظیم بست بنشینند، زنان جلوی سواران شاهی را- كه قصد خرابكاری داشتند- گرفته و مانع رخنه‌ی آنان به درون بست نشینان گردیدند. رساندن اخبار و اطلاعات مهم در مواقع حساس مبارزات مردم نیز از جمله فعالیت های زنان بود. در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه بست نشینی بزرگی در سفارت انگلیس برپا شد كه به پیروزی مردم انجامید و مظفرالدین شاه به ناچار صدور فرمان مشروطیت را بر گردن گرفت. با صدور این فرمان مردم به برگزاری جشن ها و پایكوبی پرداختند و زنان نیز در برگزاری این مراسم شركت جستند. زنان همچنین در جنبش به وجود آمدن بانك ملی- كه به منظور پیشگیری از اقدام دولت مبنی بر دریافت وام از دول بیگانه بود- با پیشنهاد فروش جواهرات خود و ایجاد سرمایه‌ی اولیه برای بانك، آمادگی خود را در این اقدام ملی نشان دادند.

«… روزی در پای منبر سید جمال واعظ در مسجد میرزا موسی زنی به پا خاسته چنین گفت: دولت ایران چرا از خارجه قرض می‎كند. مگر ما مرده ایم؟ من یك زن رختشوی هستم و به سهم خود یك تومان می‎دهم، دیگر زن ها نیز حاضرند. از این گونه نمایش ها بسیار روی می‎داد.[1]»

شهر تبریز كه محمدعلی میرزا فرزند مظفرالدین شاه والی آن بود، قبل از صدور فرمان مشروطیت پا به پای تهران در جنبش ضداستبدادی- ضد استعماری شركت داشت و نقش ارزنده ای بازی كرد.

پس از صدور فرمان مشروطیت دول روسیه‌ی تزاری و انگلستان به جهت بسط سیاست غارتگرانه‌ی خود اقدام به بستن قرارداد شوم 1907 كردند. به موجب این قرارداد، مناطق شمال ایران در اختیار دولت تزاری و صفحات جنوبی آن در كنترل انگلستان قرار می گرفت و قسمت های مركزی ایران نیز به ظاهر بیطرف می شد. نمایندگان اولین دوره‌ی مجلس شورای ملی- این ثمره‌ی گرانمایه‌ی نهضت مشروطیت- پیمان ننگین فوق را مردود اعلام كردند. به دنبال این رویداد، جهانخواران روسیه‌ی تزاری و انگلستان- پس از یك سلسله كشمكش های سیاسی- به همراه سرسپرده‌ی خویش محمدعلی میرزا، در سال 1287 شمسی مجلس را به توپ بستند و آزادیخواهان ایران را داغدار ساخته و به تعقیب و كشتار آنان پرداختند.

در چنین شرایطی مردم شهر تبریز به مقاومتی قهرمانانه دست زدند و این شهر رفته رفته به دژ تسخیرناپذیر آزادیخواهان مردم ایران بدل گردید. مردم این شهر به رهبری مجاهدان قهرمانی چون ستارخان و باقرخان موفق گردیدند پس از قریب یك سال مبارزه‌ی خونین و بی امان مشروطیت از دست رفته را به مردم ایران بازگردانند و لزوم موجودیت آن را به محمدعلی شاه سرسپرده تحمیل كنند.

زنده یاد «عشقی» می‌گوید:

---

با من اریك دو سه گوینده هما واز شود.

كمك این زمزمه درجامعه آغاز شود

با همین زمزمه‌ها ، روی زنان باز شود

زن كند جامه‌ی شرم آر و سرافراز شود

لذت از زندگی جمعیت احراز شود

ورنه تا زن به كفن سر برده

نیمی از ملت ایران مرده

مبارزات زنان و مردان آزادیخواه در جهت رهایی زن از قید و بندهای چندین هزار ساله ، قبل از هر چیز به پیدایی جمعیت های متعدد زنان در شهرهای ایران انجامید.

شركت خواتین اصفهان درسال 1297 هجری شمسی و شركت آزمایش بانوان دو سال پس از آن به همت «صدیقه ی دولت آبادی» بنیان نهاده شد. در همین سال ها روزنامه‌های زبان زنان به مدیریت نامبرده در اصفهان انتشار یافت، جمعیت پیك سعادت توان در رشت در سال 1300 به ابتكار «جمیله ی صدیقی» و «سیكنه ی شبرنگ» تأسیس یافته و مجله‌ای به همین نام منتشر گردید.انجمن نسوان وطنخواه در همین سال به رهبری «محترم اسكندری» تشكیل یافته و مجله‌ای به نام عالم نسوان به سرپرستی نامبرده انتشار یافت. در سال 1305 انجمن بیداری نسوان در تهران تأسیس شد. نخستین بار توسط این انجمن بود كه - هشتم مارس- روز بین المللی زن در ایران برگزار گردید. در همین سال ها همچنین مجمع انقلاب نسوان در شیراز پا به عرصه‌ی وجود نهاد گذشته از سازمان‌ها و مجلات نامبرده در بالا، تشكیلات و مطبوعات دیگری نیز با هدف روشنگری در زمینه‌ی حقوق زن در سال‌های پس از پیروزی مشروطیت به وجود آمدند.

همزمان با این فعالیت‌ها ، در شهرها جلسات سخنرانی در زمینه‌ی آزادی زن برگزار گردید،  مدارس دخترانه پا به عرصه‌ی وجود نهاد و پای گروه‌هایی ازدختران جوان بدانجا گشوده شد.

مجموعه ی این اقدامات اجتماعی – فرهنگی – به مثابه میوه‌های نهضت ملی مشروطیت – نقش مؤثری در بالا بردن سطح آگاهی عمومی و بیداری زنان ایفا كرده و آنان را به پاره ای از حقوق حقه شان نایل آورده است. این امر موجب گشته است كه زنان ایران در مقاطع بعدی تاریخی ، مبارزاتی وسیعتر و شكل یافته‌تر در راه احقاق حقوق خود به عمل آورند.

برچسب ها : بررسی زن و نهنضت مشروطیت (نیروهای تولید) , تحقیق بررسی زن و نهنضت مشروطیت (نیروهای تولید) , پروژه بررسی زن و نهنضت مشروطیت (نیروهای تولید) , مقاله بررسی زن و نهنضت مشروطیت (نیروهای تولید) , دانلود تحقیق بررسی زن و نهنضت مشروطیت (نیروهای تولید) , پروژه , پژوهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژوهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق