مقاله بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا

مقاله بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا در 63 صفحه ورد قابل ویرایش

مقاله بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا

مقدمه

از بعد دیرینه‌شناسی پیشینه منطقه‌گرایی به سالهای دهة 1960 و 1970 بر می‌گردد كه توجه دانشمندان را به خود جلب كرد. اوج روی آوری به منطقه‌گرایی در دهه 1980 و به خصوص در زمینه اقتصادی می‌باشد كه با فروپاشی شوروی این روند از سرعت بیشتری برخوردار گردیده و كشورها سعی در حل مشكلات و مسائل خود در چارچوب مناطق جغرافیایی می‌نمایند. از همین روی منطقه جنوب آسیا به عنوان یكی از مناطق مهمی كه در چارچوب نظام بین‌الملل با توجه به ویژگیهای استراتژیكی و جمعیتی كه دارد از اهمیت زیادی برخودار گردد.

در این پژوهش ما سعی در شناخت و بررسی ویژگیهای این منطقه خواهیم نمود و به لحاظ اهمیت دو كشور هند و پاكستان، این دو را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

تحقیق حاضر از چهارفصل تشكیل گردیده‌است كه در فصل اول به معرفی منطقه جنوب آسیا پرداخته می‌شود. در فصل دوم به معرفی كشور پاكستان پرداخته و ویژگیهای آن از نظر جغرافیای طبیعی، انسانی، سیاسی، اقتصادی، مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس سیاست و حكومت در پاكستان و روابط خارجی آن با جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد و به منازعات هند و پاكستان در انتهای این فصل پرداخته خواهد شد. در فصل سوم به معرفی كشور هندوستان پرداخته می‌شود و جغرافیای طبیعی، انسانی، سیاسی و اقتصادی آن مورد بررسی قرار می‌گیرد، سپس بحث سیاست و حكومت در هند، روند اتمی‌شدن هند و سیاست خارجی و روابط ایران و هند مورد بررسی قرار می‌گیرد. در فصل چهارم به مسئله همكاری در منطقه جنوب آسیا پرداخته می‌شود و عوامل واگرایی و همگرایی در اتحادیه همكاری‌های جنوب آسیا (سارك) مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس به بحث جنوب آسیا  و نظام بین‌الملل پرداخته می‌شود و روابط این منطقه با چین، روسیه و آمریكا مورد بررسی قرار می‌گیرد.

فصل اول: معرفی منطقه جنوب آسیا

منطقه جنوب آسیا شامل كشورهای پاكستان، هند، بنگلادش، سریلانكا، نپال، بوتان و مالدیو است. خرده سیستم جنوب آسیا نزدیك به 3/3 درصد خشكی‌های جهان را به همراه دارد. در میان كشورهای جنوب آسیا بوتان و نپال محصور در خشكی و سریلانكا و مالدیو جزیره هستند. مهمترین منابع طبیعی منطقه رودخانه‌های پرآب آن می‌باشد كه به كشاورزی منطقه كمك فراوانی می‌كند ولی عدم استفاده صحیح از آنها و سیلهای فراوان در طول سال موجب شده كه این منبع طبیعی خسارتهایی را همراه داشته باشد.⁽¹⁾ از جمله منابع مهم درآمد ارزی منطقه منابع ماهیگیری و نیز محصولات كشاورزی بخصوص چای و برنج است. به دلیل جمعیت زیاد منطقه جنوب آسیا نیروی انسانی نیز یكی از منابع اصلی درآمد ارزی برای این كشورها است.

مساحت و جمعیت كشورهای منطقه عبارتند از: پاكستان 943/803 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/150 نفر هند، با 263/287/3 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/100/1 نفر، بنگلادش با 998/143 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/120 نفر، نپال 800/140 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/23، بوتان 620/46 كیلومتر و 000/000/2 نفر جمعیت، سریلانكا با 610/65 كیلومتر مربع و جمعیتی در حدود 000/000/18 نفر و بالاخره مالدیو 298 كیلومربع و جمعیتی در حدود 000/330 نفر، كه مساحت جنوب آسیا تقریباً 532/488/4 كیلومتر مربع و جمعیتی بالغ بر 000/000/500/1 نفر است.

جنوب آسیا از حیث نژادی دو نژاد سفید پوست و سیاه پوست را در بر می‌گیرد. نژاد سفید پوست به دو دسته اسلاوها و آریایی‌ها تقسیم می شود. مردم جنوب آسیا از نژاد آریایی‌ها هستند. نژاد سیاه پوست كه به آنها دراویدی می‌گویند به نسبت دو نژاد سفید پوست و زرد پوست كمتر هستند و تنها در جزیره سیلان و جنوب هند زندگی می‌كنند.⁽²⁾

از كشور‌های منطقه گاهی تحت عنوان بازیگران جهان سوم یاد می‌كنند و گاه از دو قدرت هسته‌ای هند و پاكستان به عنوان دو قدرت ژمونیك منطقه كه دیگر بازیگران تحت‌الشعاع سیاستهای آنها می باشند نام برده می‌شود. فضای حاكم بر محیط منطقه بگونه‌ای است كه كشورهای منطقه‌ از بی‌ثباتی و ناامنی حاصل از گسترش تروریسم و تسلیحات واهمه دارند چرا كه هزینه‌های زیادی را به جهت فضای جنگ سرد صرف امور دفاعی كردند كه خود این امر گسترش دهنده هرچه بیشتر فقر و نداری در جنوب آسیا است.

درگیر شدن هندو پاكستان در سه جنگ در سالهای 48-1947، 1965، 1971 و احتمال بروز جنگ در سالهای 1984، 1987، 1990، 1999 و 2001 مؤید بی‌ثباتی این منطقه و داشتن آثار منفی بر صلح و امنیت جهانی است. ⁽³⁾

هندوستان در شكل‌دهی جنبش عدم تعهد و پاكستان در شكل‌‌دهی سازمان آر. سی‌. دی نقش داشتند.

در پایان قرن بیستم آزمایشات هسته‌ای هند و پاكستان كشورهای 8- G  را وادار به اعمال تحریمهای اقتصادی علیه این دو كشور كرد اما تمام محاسبات استراتژیك و ارزیابی‌های متعارف سیاسی در مورد منطقه به هم ریخت و محیط امنیتی جدیدی بوجود آمد كه این منطقه را به خطرناك ترین محل در جهان تبدیل ساخت.⁽⁴⁾

مسائل و منازعات منطقه‌ای

مهمترین مسئله در روابط دو قدرت كلیدی منطقه یعنی هند و پاكستان مسئله كشمیر است. این سرزمین كه بین هند و پاكستان و چین و افغانستان قرار دارد پس از استقلال هند و جدایی پاكستان همواره مورد منازعه این دو كشور بوده‌است. كشمیر پس از فروپاشی شوروی مورد توجه آمریكا هم واقع شد‌ه‌است. زیرا هم از نظر اقتصادی و هم از نظر استراتژیك دارای اهمیت خاصی است چرا كه هم با هند، پاكستان، چین و افغانستان هم مرز است و هم دروازه آسیای مركزی و ماوراء آن محسوب می‌شود.⁽⁵⁾ منطقه دیگری كه بین هند و چین حایل است و از موقعیت استراتژیك بهره می‌برد منطقه تبت است. مشكلاتی كه هند و پاكستان با آن درگیر هستند و در نتیجه فضای امنیتی نامساعدی را در منطقه ایجاد كرده‌است عمدتاً شامل فقدان توسعه انسانی، فقدان نهادینگی ملت‌سازی و عدم امنیت ملی به جهت تمایز دكترین‌های نظامی است.

دستیابی هند و پاكستان به تكنولوژی هسته‌ای و بویژه‌ سلاحهای اتمی باعث شده كه حفظ صلح در این منطقه اهمیت حیاتی بیابد و اكنون دو كشور با تكیه بر بازدارندگی هسته‌ای كه محور حفظ امنیت میان هند و پاكستان است به همزیستی هسته‌ای تن در داده‌اند. بیش از سه چهارم فقرای جهان در جنوب آسیا زندگی می‌كنند كه قسمت اعظم آنها در هند و پاكستان سكونت دارند.

4- سیاست خارجی هند

هند هدف خود را تبدیل به كشوری توسعه‌یافته و قدرت بزرگ بین‌المللی تا سال 2020 قرار داده‌است. این كشور در این مسیر، اتصال به اقتصاد جهانی و تبدیل شدن به یك قطب مهم در تولید كالا، تولید دانش وخدمات  و صدور آن را ضروری می‌داند و برای رسیدن به این هدف، مشاركت استراتژیك با روسیه، توسعه روابط همه جانبه با آمریكا، حل و فصل معضلات مرزی با چین، تقویت روابط با كشورهای آسه آن، تشدید روند گفتگو با اتحادیه اروپا، حفظ روابط سنتی با كشورهای آسیای غربی، مركزی و آفریقا و مذاكره پاكستان برای دستیابی به راه‌حلی پایدار از جمله مبانی و ماموریت هند در زمینه سیاست خارجی می‌باشد.

هند همچنین در تلاش است تا متحدین مناسب در بین دارندگان منابع انرژی جهان پیدا كند و به ایران از این زاویه می‌نگرد. هند روند سیاست و اقتصاد بین‌المللی را در جهت منافع این كشور دانسته و سعی دارد تا به قطب تولید جهانی در زمینه‌های اقتصادی و دانش پایه تبدیل شود.

سیاست خارجی هند در بدو استقلال از ماهیتی ارزشی و جهت‌گیری خاص برخوردار بود و نزدیك به پنج‌دهه پایه سیاست آن را تشكیل می‌داد، حمایت هند از مبارزات ضد استعماری در اندونزی، مصر، كشورهای آفریقایی و جنوب‌شرقی آسیا و پایه‌گذاری نهضت عدم تعهد كاركرد سیاست بود.

وقوع یك سلسله حوادث داخلی و بین‌المللی هند را ملزم به تحول و تغییر در سیاست خارجی در اواخر دهه هشتاد كرد، اقتصاد هند در دهه 80 روبه‌ ركود رفت. در سال 1990 تزار پرداختهای این كشور منفی شد. این مشكل خارجی بهمراه بی‌ثباتی داخلی دولت، همزمان با فروپاشی شوروی شد كه هند از نظر بین‌المللی و اقتصادی شوروی را تكیه‌‌گاه خود می‌دانست و مبادلات زیادی با شوروی داشت. این مبادلات كمتر توجیه اقتصادی داشت و ناشی از همكاری سیاسی و امنیتی بود. این وضعیت این كشور را مجبور به تغییر در سیاست اقتصاد خارجی و حركت به طرف اقتصاد بازار نمود، تغییرات عمده در اقتصاد خارجی هند باعث تغییر در سیاست خارجی شد كه به تعامل بیشتر با غرب و به ویژه آمریكا انجامید. ⁽³⁵⁾

هند در زمینه همكاری‌های بین‌المللی و عضویت در سازمانهای جهانی یكی از فعالترین كشورها بوده‌است. مثل سازمان ملل، WTO، گروه 77 و … .

5- روابط با جهوری اسلامی ایران:

پیوندها و علایق ایرانیان و مردم شبه قاره هند به روزگاری می‌رسد كه این دو قوم با برخورداری از یك ریشه آریایی با همدیگر می‌زیسته و فرهنگ واحدی داشتند. دو ملت ایران و هند علاوه بر مشتركات شرقی و آسیایی با توجه به برخوداری از تمدن كهن، رهبری فرهنگی این منطقه را نیر دارا بوده‌اند.

تا مرداد 1326 كه هند استقلال خودرا به دست آورد روابط و مناسبات سیاسی ایران وهند در حقیقت در چارچوب روابط سیاسی ایران و انگلستان متمركز بود. در 24 اسفند 1328 قرارداد مودت بین دو دولت انعقاد یافت كه ضمن تاكید بر اصل دوستی، روشهای صلح‌جویانه را برای رفع اختلافات پیش‌بینی می‌نماید. علی‌رغم دیدار و بازدیدهای سطح بالای مقامات، دو كشور از روابط قابل اعتمادی برخودار نبودند. حمایت ایران از پاكستان، همچنین ناخشنودی هند از مواضع ایران در سازمان كنفرانس اسلامی، گسترش قدرت هند در اقیانوس هند كه با تمایل ایران برای ایفای نقش فعالتر در منطقه به دلیل نزدیكی هند به شوروی در تضاد بود از جمله موارد علل این بی‌اعتمادی می‌توان ذكر كرد. ⁽³⁶⁾

ظهور انقلاب در ایران از تنش روابط هند با ایران كاست بعد از انقلاب ایران به جنبش عدم تعهد پیوست و رابطه آن با آمریكا قطع شد. با این اقدامات هند نفس راحتی كشید. در زمان جنگ هند خواستار خاتمه جنگ از طریق مذاكره شد. علی‌رغم تاثیرات جنگ بر روابط سیاسی دو كشور، همكاری‌های اقتصادی دو كشور گسترش یافت. در 1372 رائو نخست وزیر هند به تهران سفر كرد همچنین آقای‌ هاشمی در سال 1374 به هند سفر كرد. وقایعی چون اختلاف ایران و پاكستان بر سر افغانستان و ظهور طالبان، تحریكات آمریكا برای رقابت منطقه‌ای ایران و پاكستان موجب شد تا هندیها از این فرصت برای بهبود روابط با تهران بهرة لازم را ببرند، چنانچه واجپایی رهبر حزب بی‌جی‌پی در 1995 ایران را متحد استراتژیك هند خواند و قراردادهای دوجانبه‌ای بین دو كشور امضاء شد. وقوع حادثه تخربی مسحد بابری در دسامبر1992 توسط هندوهای افراطی و عكس‌العمل ایران نسبت به آن حوادث روابط اقتصادی دو كشور را تحت تاثیر قرارداد و مانع از اجرای برخی از قراردادهای مهم بین دو كشور شد. ⁽³⁷⁾

پس از سفر نخست وزیر هند به تهران در سال 1380 شاهد گسترش روابط سیاسی و بین‌المللی و افزایش حجم روابط اقتصادی بین دو كشور بودیم. دعوت هند از آقای خاتمی در 5 بهمن 1381 برای بازدید از هند و شركت در مراسم روز ملی آن كشور به عنوان مهمان ویژه سمبل بنای نوین در روابط دو جانبه و آغاز حركت دو كشور به سمت همكاریهای استراتژیك در سطوح دوجانبه و مسائل خارجی بود.

مهمترین محور همكاری هند و ایران در بخش ترانزیت، عبور كالاهای هندی از طریق ایران به افغانستان، كشورهای مشترك‌المنافع، روسیه و شمال اروپا می‌باشد. همچنین بازار یك میلیاردنفری هند می‌تواند بازار خوبی برای كالاهای صادراتی ایران باشد. صادرات نفت خام به هند وو اردات بنزین و گازوئیل از آن كشور رقم عمده حجم روابط اقتصادی را تشكیل می دهد. در سال 2003 حجم مبادلات بازرگانی دو كشور به 3 میلیارد دلار ارتقاء‌ یافت. ⁽³⁸⁾

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                          صفحه

مقدمه.....................................................................................................................

فصل اول: معرفی منطقه جنوب آسیا...................................................................

مسائل و منازعات منطقه‌های.................................................................................

فصل دوم: پاكستان..............................................................................................

1-   ویژگیهای پاكستان...........................................................................................

الف: جغرافیای طبیعی و انسانی پاكستان..............................................................

ب: جغرافیای سیاسی پاكستان..............................................................................

ج: جغرافیای اقتصادی پاكستان.............................................................................

2-   حكومت و سیاست در پاكستان.......................................................................

3-   روابط پاكستان با جمهوری اسلامی ایران......................................................

4-   منازعات هند و پاكستان..................................................................................

الف: علل منازعه دو كشور و جایگاه كشمیر در آن..............................................

ب: صف‌آرایی هند و پاكستان................................................................................

ج: علل اتمی شدن هند و پاكستان..........................................................................

فصل سوم: هند.....................................................................................................

1-   ویژگیهای هند..................................................................................................

الف: جغرافیای طبیعی و انسانی.............................................................................

ب: جغرافیای سیاسی.............................................................................................

ج: جغرافیای اقتصادی...........................................................................................

2- حكومت و سیاست در هند...............................................................................

3- روند اتمی شدن هند........................................................................................

4- سیاست خارجی هند........................................................................................

5- روابط با جمهوری اسلامی ایران....................................................................

6- همكاری‌های نفت و گاز و پتروشیمی ایران و  هند.........................................

فصل چهارم: همكاری‌های منطقه‌ای در جنوب آسیا............................................

1-   اتحادیه همكاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا (سارك)........................................

2-   جنوب آسیا و نظام بین‌الملل............................................................................

الف: چین................................................................................................................

ب: روسیه..............................................................................................................

ج: آمریكا................................................................................................................

نتیجه گیری............................................................................................................

فهرست منابع.........................................................................................................

برچسب ها : مقاله بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , تحقیق بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , پروژه بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , مقاله بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , دانلود تحقیق بررسی سیاسی منطقه جنوب آسیا , پروژه , پژهش , مقاله , جزوه , تحقیق , دانلود پروژه , دانلود پژهش , دانلود مقاله , دانلود جزوه , دانلود تحقیق